Chuẩn bị nguồn nhân lực để đón cơ hội ngành bán dẫn

Kết quả nổi bật chuyến thăm cấp Nhà nước tới Việt Nam của Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden (ngày 10 và 11/9) lãnh đạo hai nước đã ra Tuyên bố chung về nâng cấp quan hệ Việt Nam - Hoa Kỳ lên Đối tác Chiến lược Toàn diện.

Trong Tuyên bố chung nêu rõ: Việt Nam và Hoa Kỳ quyết định đẩy mạnh hợp tác về khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo trong lĩnh vực số, coi đây là đột phá mới của quan hệ Đối tác Chiến lược Toàn diện.

Hoa Kỳ khẳng định cam kết tăng cường hỗ trợ Việt Nam đào tạo và phát triển lực lượng lao động công nghệ cao.

Ghi nhận tiềm năng to lớn của Việt Nam trở thành quốc gia chủ chốt trong ngành công nghiệp bán dẫn, hai Nhà Lãnh đạo ủng hộ sự phát triển nhanh chóng của hệ sinh thái bán dẫn tại Việt Nam và hai bên sẽ tích cực phối hợp nhằm nâng cao vị trí của Việt Nam trong chuỗi cung bán dẫn toàn cầu.

 Theo đó, Việt Nam và Hoa Kỳ tuyên bố khởi động các sáng kiến phát triển nguồn nhân lực trong lĩnh vực bán dẫn, trong đó Chính phủ Hoa Kỳ sẽ cấp khoản tài trợ gieo mầm ban đầu trị giá 2 triệu USD, cùng với các khoản hỗ trợ từ Chính phủ Việt Nam và khu vực tư nhân trong tương lai.

Trong chuyến công tác của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính và đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam tại Hoa Kỳ ngày 17-23/9, Trung tâm Đổi mới sáng tạo Quốc gia (NIC) thuộc Bộ KH&ĐT đã cùng các tập đoàn lớn như Synopsys, Cadence và Đại học Bang Arizona đã ký các biên bản ghi nhớ, thỏa thuận hợp tác thúc đẩy ngành công nghiệp bán dẫn và điện tử, phát triển nguồn nhân lực tài năng thiết kế vi mạch…

Tại Hội nghị Thượng đỉnh Kinh doanh Việt Nam (VBS 2023) ngày 29/9/2023, Bà Linda Tan, Chủ tịch Hiệp hội Công nghiệp bán dẫn Đông Nam Á khẳng định “Ngành công nghiệp bán dẫn của Việt Nam đang trên đà phát triển, với nhiều tiềm năng và lợi thế. Việt Nam đã và đang thu hút ngày càng nhiều các tập đoàn lớn trong ngành bán dẫn của Hàn Quốc, Đài Loan, Hoa Kỳ”.

Cũng tại VBS 2023, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng cho biết: “Việt Nam có đủ năng lực phát triển công nghiệp bán dẫn. Chính phủ Việt Nam rất quan tâm việc đẩy mạnh hợp tác đầu tư, phát triển ngành bán dẫn ở Việt Nam.

Ngành bán dẫn của Việt Nam đang đứng trước cơ hội lớn để thu hút dòng vốn lớn từ các quốc gia.

Để hấp thụ được dòng vốn này, sự chuẩn bị về nhân sự chất lượng cao trong lĩnh vực bán dẫn là rất quan trọng. “Công nghiệp bán dẫn là một trong những ngành công nghiệp đang chiếm ưu thế và chúng ta đang đón đầu để cố gắng vươn lên, đi đầu, dẫn trước", Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Trần Quốc Phương phát biểu.

"Chuyến thăm của Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden đến Việt Nam, cũng như chuyển công tác của Thủ tướng Chính phủ đến Hoa Kỳ vừa qua đã mở ra rất nhiều cơ hội, trong đó có cơ hội phát triển khoa học công nghệ và ngành công nghiệp mới, cụ thể hơn là ngành công nghiệp bán dẫn”, Thứ trưởng Trần Quốc Phương nhấn mạnh. 

Cũng theo Thứ trưởng Phương: Công nghiệp chip bán dẫn là ngành hết sức mới ở Việt Nam, nên chúng ta phải có sự chuẩn bị hết sức kỹ lưỡng để đón nhận và phát triển một cách hiệu quả.

Trong đó, khía cạnh đào tạo nguồn nhân lực là khía cạnh mang tính chất nền tảng để phát triển ngành công nghiệp bán dẫn.

Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã được Thủ tướng giao nhiệm vụ khẩn trương xây dựng Đề án phát triển nguồn nhân lực trong ngành bán dẫn đến năm 2030.

Qua sơ bộ nghiên cứu, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đề xuất 3 trụ cột chính đào tạo nhân lực phục vụ cho công nghiệp bán dẫn.

Trụ cột đầu tiên mang tính "dài hơi" để đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao chính là đào tạo đại học. Để đào tạo được các kỹ sư, thạc sĩ, tiến sĩ giỏi về bán dẫn thì bắt buộc phải đào tạo đại học, và đòi hỏi sự hợp tác của 3 đối tác hết sức quan trọng, bao gồm Nhà nước; các viện, trường, đại học và doanh nghiệp.

Theo đó, Nhà nước cần có cơ chế tạo điều kiện cho các trường đại học, các viện đào tạo số lượng sinh viên đủ để phục vụ trong ngành công nghiệp bán dẫn. "Hiện nay chúng ta vẫn còn thiếu hụt lực lượng này", ông Phương cho hay.

Đối với các viện và các trường đại học, phải có một kế hoạch mang tính chất dài hơi là mở thêm các khoa, hợp tác với các trường trên thế giới để có nguồn giáo viên dạy được cho sinh viên Việt Nam về công nghiệp bán dẫn, từ đó mới có sự hấp dẫn đối với sinh viên đăng ký học các khoa này.

Nhóm đối tác thứ ba hết sức quan trọng, đó chính là doanh nghiệp trong công nghiệp bán dẫn.

“Trong hai chuyến thăm vừa rồi của Tổng thống Hoa Kỳ và Thủ tướng Chính phủ, rất mừng là có nhiều doanh nghiệp chip bán dẫn của Hoa Kỳ rất quan tâm đến thị trường Việt Nam, và bày tỏ ý định sẽ đầu tư tại Việt Nam. Không những thế, họ còn hợp tác với các doanh nghiệp Việt Nam để có các hoạt động ở bên Hoa Kỳ", Thứ trưởng Trần Quốc Phương nói.

Trụ cột thứ hai hết sức quan trọng mà hiện nay chúng ta còn thiếu là đào tạo kỹ sư, người lao động, chúng tôi gọi tắt là kỹ thuật viên, những người cụ thể làm việc trong lĩnh vực này. 

Trụ cột cuối cùng là huy động nhân tài trong lĩnh vực bán dẫn của Việt Nam. "Một nhân tài có thể dẫn dắt được hàng chục, hàng trăm người đi theo. Và việc thu hút nhân tài trong công nghiệp bán dẫn, đặc biệt ở Việt Nam, là việc hết sức quan trọng", Thứ trưởng Phương nói.

Thứ trưởng Trần Quốc Phương khẳng định, Bộ Kế hoạch và Đầu tư sẽ phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành địa phương, các doanh nghiệp, các nhà khoa học cố gắng hoàn thành Đề án phát triển nguồn nhân lực trong ngành bán dẫn đến năm 2030 theo đúng tiến độ đề ra.

Thủ tướng Phạm Minh Chính chứng kiến lễ ký thỏa thuận hợp tác thúc đẩy ngành công nghiệp bán dẫn và điện tử tại Việt Nam

Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng: “Việt Nam sẽ trở thành đối tác tin cậy trong chuỗi cung  ứng sản xuất bán dẫn toàn cầu”.