Đề nghị bố trí kinh phí 10.000 tỷ đồng để phát triển chip bán dẫn

Việt Nam – điểm đến hấp dẫn về chip bán dẫn

Tại cuộc họp, Báo cáo của Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho biết, theo đà tăng trưởng nhanh và ổn định trong 20 năm qua, ngành công nghiệp bán dẫn toàn cầu trong năm 2024 tiếp tục có sự tăng tốc mạnh mẽ và đạt giá trị gần 600 tỷ USD. 

Phủ sóng mạng 5G tiếp tục làm tăng nhu cầu về chip; Nhu cầu chip phục vụ AI tăng cao; Ngành công nghiệp xe điện phát triển nhanh và trở thành xu hướng toàn cầu; Sau đợt thiếu hụt chip vào năm 2021, các nhà máy sản xuất chip mới ở Mỹ, châu Âu và châu Á được đầu tư để khôi phục chuỗi cung ứng; Các quốc gia, nền kinh tế tiếp tục có các gói hỗ trợ lớn cho ngành công nghiệp bán dẫn.

Thủ tướng chủ trì phiên họp Ban Chỉ đạo quốc gia về phát triển ngành công nghiệp bán dẫn - Ảnh: VGP/Nhật Bắc.

Trong xu hướng đa dạng hóa chuỗi cung ứng và diễn biến phức tạp về địa chính trị trên thế giới, Việt Nam đang nổi lên như một điểm đến hấp dẫn cho các nhà đầu tư trong ngành công nghiệp bán dẫn.   

Trong thời gian vừa qua, Việt Nam đã có nhiều hành động quyết liệt:  Thành lập ngay Ban Chỉ đạo quốc gia về phát triển ngành công nghiệp bán dẫn; Ban hành Chương trình Phát triển nguồn nhân lực và Chiến lược phát triển ngành công nghiệp bán dẫn và đã triển khai nhiều giải pháp, hành động cụ thể.  

Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã tiếp xúc, làm việc với nhiều tập đoàn công nghệ hàng đầu như Qualcomm, Google, Meta, LAM Research, Qorvo, AlChip... và đã có kế hoạch cụ thể chuyển dịch chuỗi cung ứng sang Việt Nam, phát triển các trung tâm nghiên cứu, mở rộng đầu tư, kinh doanh, sản xuất tại Việt Nam. Theo đó, Việt Nam hiện có 174 dự án FDI trong lĩnh vực bán dẫn với tổng vốn đăng ký gần 11,6 tỷ USD. 

Đặc biệt Tập đoàn công nghệ số 1 thế giới là NVIDIA và Chính phủ Việt Nam đã ký Thỏa thuận hợp tác thành lập Trung tâm nghiên cứu và phát triển và Trung tâm dữ liệu AI tại Việt Nam 05/12/2024,. Đây “cú hích” quan trọng giúp Việt Nam có được bước nhảy vọt về công nghệ trong thời gian tới, có hiệu ứng lan tỏa lớn, thu hút sự quan tâm của các nhà đầu tư công nghệ cao khác trên thế giới, đặc biệt trong lĩnh vực AI, bán dẫn đầu tư vào Việt Nam; 

Một số địa phương như TP. Hồ Chí Minh, Đà Nẵng, Bắc Ninh, Bắc Giang, Vĩnh Phúc, Bình Dương… đã tích cực, chủ động triển khai các hoạt động phát triển hệ sinh thái và nguồn nhân lực, thu hút đầu tư và hợp tác quốc tế để phát triển ngành công nghiệp bán dẫn.

Việt Nam cũng không thể đi đến đích nếu chỉ đi một mình

Nhưng cũng còn có nhiều khó khăn, thách thức cần phải vượt qua để đạt được những thành tựu lớn hơn cho ngành công nghiệp bán dẫn Việt Nam.   

Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng phát biểu tại phiên họp - Ảnh: VGP/Nhật Bắc

Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cho biết:  Bán dẫn là một ngành công nghiệp đặc thù, đòi hỏi vốn đầu tư lớn, yêu cầu cao về nhân lực và công nghệ. Trong bối cảnh cạnh tranh gay gắt giữa các nền kinh tế trong việc thu hút các nhà đầu tư lĩnh vực bán dẫn, nhiều tập đoàn công nghệ lớn trước đã có kế hoạch vào Việt Nam nhưng mới chỉ dừng ở mức khảo sát, thăm dò và cần chờ các ưu đãi cụ thể. Trong khi đó, các cơ chế hỗ trợ đầu tư cần thời gian để ban hành và đi vào thực tiễn.

Các doanh nghiệp trong ngành công nghiệp bán dẫn đều rất quan tâm đến khả năng đáp ứng đủ và ổn định hạ tầng điện, nước, hệ thống xử lý nước thải… Một số tập đoàn lớn như Samsung, Intel đề nghị được cung cấp ổn định năng lượng tái tạo, bền vững với mức giá ưu đãi. Tuy nhiên, hệ thống điện, đặc biệt là điện sạch của Việt Nam vẫn còn hạn chế và dễ xảy ra rủi ro trong quá trình vận hành của nhà máy. 

Tiến độ triển khai một số nội dung hợp tác với Hoa Kỳ còn chưa đáp ứng yêu cầu, các chương trình hợp tác chủ yếu tập trung vào công đoạn đóng gói, kiểm thử, hợp tác trong công đoạn thượng nguồn còn hạn chế.

Chiến lược và Chương trình mới được ban hành, các Bộ, ngành, địa phương, các viện nghiên cứu, trường đại học và doanh nghiệp hiện nay mới đang trong giai đoạn nghiên cứu, triển khai. Việc đầu tư phòng thí nghiệm cấp quốc gia và phòng thí nghiệm cấp cơ sở cần nhiều thời gian để nghiên cứu, thực hiện do đây là một nội dung còn mới và chưa có tiền lệ đối với một số trường đại học.  

Để tiếp tục phát triển ngành công nghiệp bán dẫn trong thời gian tới, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đưa ra một số đề xuất với các bộ ngành. Trong đó đề cần tập trung hoàn thiện 3 trụ cột cho ngành công nghiệp bán dẫn: là cơ chế, chính sách, hạ tầng, và nguồn nhân lực chất lượng cao. Đồng thời thu hút nhân tài, đặc biệt là các nhân tài người Việt trên toàn thế giới đóng góp vào ngành công nghiệp bán dẫn trong nước.

Bộ Kế hoạch và Đầu tư cũng đề nghị Bộ Tài chính bố trí kinh phí từ nguồn chi đầu tư phát triển khác ngay trong năm 2025 (dự kiến 10.000 tỷ đồng) cho Quỹ Hỗ trợ đầu tư để triển khai nhiệm vụ.

Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho rằng, Việt Nam có thể nắm bắt được cơ hội “hiếm có” này để tham gia sâu vào chuỗi giá trị ngành công nghiệp bán dẫn, do đó cần có sự tham gia, vào cuộc của tất cả các bộ, ngành, địa phương, các doanh nghiệp, viện nghiên cứu, trường đại học, các chuyên gia trong và ngoài nước. 

Việt Nam cũng không thể đi đến đích nếu chỉ đi một mình, mà hơn lúc nào hết, ở giai đoạn và thời cơ quan trọng này, cần có sự hợp tác nhanh, mạnh và toàn diện với các quốc gia, nền kinh tế và các doanh nghiệp, đối tác hàng đầu thế giới về bán dẫn thì mới có thể “”đứng trên vai những người khổng lồ”, tận dụng lợi thế nguồn nhân lực để vươn lên thành một quốc gia có vị thế trọng tâm của châu Á và thế giới trong phát triển ngành công nghiệp bán dẫn và có thể về một cường quốc về AI trong tương lai.