Việt Nam-Liên bang Nga thúc đẩy hợp tác giáo dục nghề nghiệp

Việt Nam và Liên bang Nga đã có sự hợp tác về nhiều mặt, đặc biệt trong lĩnh vực lao động và giáo dục nghề nghiệp. Điều này đã được đôi bên đánh giá cao. Từ nhiều năm nay, Liên bang Nga là một trong những thị trường truyền thống và tiềm năm tiếp nhận lao động từ Việt Nam. Cụ thể, từ năm 2016 đến nay, được sự đồng ý của Bộ, Cục Quản lý lao động ngoài nước đã chấp thuận cho 07 doanh nghiệp đưa lao động đi làm việc tại Liên bang Nga. Các doanh nghiệp đã đưa được khoảng 4.500 lao động trong các ngành nghề. Tuy nhiên, bên cạnh việc đưa người lao động đi làm việc tại Nga, các doanh nghiệp cũng cần quan tâm đến khả năng đư các lực lượng trẻ vừa tốt nghiệp các TPTTH đi học nghề tại các trường dạy nghề của Nga, nhằm có được những lao động có chuyên môn và tay nghề vững.

Thứ trưởng Lê Tấn Dũng cũng đã đánh giá về hợp tác trong lĩnh vực giáo dục nghề nghiệp, từ năm 2016 - 2019, Liên bang Nga đã hỗ trợ Việt Nam thông qua Văn phòng ILO Hà Nội trong khuôn khổ Dự án “Áp dụng Chiến lược đào tạo G20. Trong đó có một số nội dung chính như nâng cao năng lực của các cơ quan chính phủ và các bên liên quan; củng cố hệ thống đào tạo kỹ năng trong các ngành kinh tế; cải tiến và áp dụng phương pháp dự báo kỹ năng và chương trình đào tạo cán bộ quản lý cơ sở giáo dục nghề nghiệp…

Đề cập tới vấn đề giáo dục Nghề nghiệp, Thứ trưởng Bộ Giáo dục Liên bang Nga Denis Gribov cũng đã cho biết từ năm 2020, hai bên đã xây dựng dự thảo Thỏa thuận hợp tác về lĩnh vực giáo dục nghề nghiệp. Tuy nhiên, cho đến nay vẫn chưa thực hiện triển khai được việc đàm phán lại Thỏa thuận hợp tác trên, do hai bên chưa thống nhất về nội dung kỹ thuật của Thỏa thuận, nhất là sự ảnh hưởng bởi dịch bệnh Covid-19.

Thứ trưởng Denis Gribov cho biết, những năm gần đây, giáo dục nghề nghiệp của Liên bang Nga ngày càng được ưa chuộng. Hơn nữa, xu hướng này đã trở nên ổn định và phổ biến không những đối với học sinh tốt nghiệp THCS, mà cả học sinh THPT. Thời gian đào tạo trong các trường nghề và trường trung cấp kỹ thuật ngắn hơn, học phí thấp hơn so với bậc đại học từ 30 – 50%. Hiện tại, trên lãnh thổ Liên bang Nga có hàng nghìn cơ sở giáo dục đào tạo, khoảng 3.200 trường trung cấp giáo dục nghề, hơn 600 trường trung cấp trực thuộc các cơ sở giáo dục đào tạo và 400 cơ sở giáo dục nghề tư nhân. Các cơ sở trên hiện có hơn 3 triệu học viên đang tham gia theo học.

Hơn nữa, xu hướng này đã trở nên ổn định và phổ biến không những đối với học sinh tốt nghiệp THCS, mà cả học sinh THPT. Năm 2022, Nga có 70 cơ sở giáo dục nghề nghiệp tham gia vào chương trình “Professionalitet” (nghề nghiệp). “Professionalitet” là chương trình thực nghiệm đào tạo nhân lực sẽ được áp dụng tại Nga từ ngày 1/9 năm nay. Ngay trước khi bắt đầu chương trình này, các xí nghiệp có thể đưa ra yêu cầu về những năng lực cụ thể đối với người học đạt được sau tốt nghiệp và giúp các cơ sở đào tạo nghề hoàn thiện công nghệ.

Theo kế hoạch, chương trình “Professionalitet” phải đào tạo nguồn nhân lực gắn với thị trường lao động. Học sinh sẽ học để làm một công việc cụ thể, nơi các doanh nghiệp đang chờ đón. Điều này giúp tăng cơ hội kiếm việc làm của học sinh tốt nghiệp lên 80 – 90%. Khoảng 10% học sinh tốt nghiệp các trường nghề tiếp tục vào các trường đại học. Theo quy chế tuyển sinh mới, học sinh tốt nghiệp các trường nghề muốn vào đại học có thể tham gia kỳ thi quốc gia thống nhất, hoặc tham gia kỳ thi do trường đại học tổ chức. 

Đây có thể sẽ là cơ hội cho nhiều bạn trẻ Việt Nam có điều kiện được đào tạo những nghề là thế mạnh của Nga mà thị trường lao động Việt Nam đang thiếu. Hy vọng đàm phán Thỏa thuận hợp tác về lĩnh vực giáo dục nghề nghiệp giữa Bộ Lao động - TBXH Việt Nam và Bộ Giáo dục Nga, mà đôi bên đã thỏa thuận từ năm 2020 được tái khởi động.