ASEAN: Hợp tác tăng khả năng ứng phó cho lao động trước thay đổi của thế giới việc làm

“Tuyên bố ASEAN về phát triển nguồn nhân lực cho thế giới công việc đang đổi thay” được thông qua tại Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 36 đã thể hiện các cam kết chính trị ở cấp cao nhất của ASEAN đối với vấn đề phát triển nguồn nhân lực; đặc biệt chuẩn bị cho người lao động ASEAN có thể chủ động ứng phó hiệu quả các tác động của thay đổi công nghệ, già hóa dân số, biến đổi khí hậu và dịch bệnh.

Đây là thông tin được Bộ trưởng Bộ LĐ-TB&XH Việt Nam Đào Ngọc Dung chia sẻ tại Hội nghị Bộ trưởng ASEAN + 3 lần thứ 11 (ALMM + 3) diễn ra ngày 28/10.

Thế giới việc làm thay đổi sâu sắc

Phát biểu tại Hội nghị, Bộ trưởng Đào Ngọc Dung cho biết, thế giới đang trải qua những biến đổi to lớn, trong đó phải kể đến cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư (4.0).

[caption id="" align="aligncenter" width="924"] Bộ trưởng Bộ LĐ-TB&XH Đào Ngọc Dung chủ trì Hội nghị tại điểm cầu Hà Nội. Ảnh: Anh Tuấn[/caption]

“Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra, trong 10-15 năm tới khoảng 1/3 công việc hiện tại sẽ thay đổi do tác động của công nghệ thông tin, robot, tự động hóa và trí tuệ nhân tạo. Tỷ lệ này ở ASEAN sẽ còn cao hơn, theo nghiên cứu của ILO, ở 5 nước ASEAN dự báo 56% việc làm có thể bị ảnh hưởng, thậm chí thay thế bởi tự động hóa trong vài thập kỷ tới ”, Bộ trưởng nói.

Thế giới việc làm cũng thay đổi sâu sắc trước những tác động của biến đổi khí hậu, xã hội đang già hóa, dịch bệnh và đặc biệt là đại dịch Covid-19.

“Đại dịch đã tác động tới 2,7 tỷ người lao động, chiếm khoảng 81% lực lượng lao động trên toàn thế giới. Theo một báo cáo gần đây của Tổ chức ILO, trong Quý III/2020, ước tính có 30 triệu giờ làm việc toàn phần bị mất trong khu vực Đông Nam Á”, Bộ trưởng Đào Ngọc Dung thông tin.

Trước bối cảnh thế giới việc làm đang có nhiều thay đổi, Bộ trưởng Đào Ngọc Dung đánh giá cao sự lựa chọn của nước chủ nhà In-đô-nê-xia về chủ đề “Thúc đẩy tính năng cạnh tranh, chủ động thích ứng và linh hoạt của người lao động ASEAN trong tương lai việc làm”.

Bộ trưởng nhìn nhận, chủ đề của Hội nghị Bộ trưởng Lao động ASEAN+3 năm nay phù hợp với chủ đề của Năm Chủ tịch ASEAN 2020. Đó là hướng tới một Cộng đồng ASEAN gắn kết và chủ động thích ứng.

Theo Bộ trưởng, những nội dung chia sẻ tại Hội nghị góp phần quan trọng trong việc xây dựng năng lực và sự chuẩn bị sẵn sàng cho nguồn nhân lực ASEAN mang tính cạnh tranh, chủ động thích ứng nhằm giúp họ có thể tiếp tục công việc của mình và ứng phó kịp thời, hiệu quả trước những thay đổi của thế giới công việc.

Trang bị kỹ năng thích ứng cho người lao động

Thông tin tại Hội nghị, Bộ trưởng Đào Ngọc Dung cho biết, với sự ủng hộ các nước thành viên ASEAN và Ban Thư ký ASEAN, Việt Nam đã chủ trì xây dựng “Tuyên bố ASEAN về phát triển nguồn nhân lực cho thế giới công việc đang đổi thay”. Tuyên bố được chính thức thông qua tại Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 36.

Các hoạt động, kế hoạch cụ thể cũng đã được đưa vào Lộ trình thực hiện Tuyên bố thông qua 5 kết quả đầu ra bao gồm: văn hóa học tập suốt đời; giáo dục và việc làm bao trùm cho tất cả mọi người; năng lực và trình độ phù hợp nhu cầu của thị trường lao động; cơ hội việc làm và khả năng tìm việc làm tốt hơn; chính sách phát triển nguồn nhân lực hợp lý. 

Trong bối cảnh đó, Bộ trưởng Đào Ngọc Dung khuyến nghị, người sử dụng lao động, người lao động và chính phủ mỗi nước cần tiếp tục làm tốt hơn nữa vai trò, chức năng của mình.

Cụ thể, các doanh nghiệp cần giữ vai trò chủ động hỗ trợ nguồn nhân lực hiện có trong việc đào tạo lại và nâng cao kỹ năng, tay nghề. Mỗi người lao động phải biết theo đuổi việc học tập suốt đời. Còn Chính phủ cần tạo ra môi trường thuận lợi, một cách nhanh chóng và sáng tạo để hỗ trợ các nỗ lực của doanh nghiệp và người lao động.

[caption id="attachment_17322" align="aligncenter" width="960"] Bộ trưởng Bộ LĐ-TB&XH Việt Nam Đào Ngọc Dung. Ảnh: Anh Tuấn[/caption]

Bộ trưởng nhấn mạnh, Việt Nam cam kết thực hiện các nỗ lực cùng ASEAN nhằm thúc đẩy việc thực hiện hiệu quả Tuyên bố ASEAN về Phát triển Nguồn nhân lực cho thế giới công việc đang đổi thay, Tuyên bố ASEAN về thúc đẩy việc làm xanh vì sự công bằng và tăng trưởng bao trùm, Tuyên bố của các Bộ trưởng Lao động ASEAN về tương lai việc làm.

[caption id="" align="aligncenter" width="957"] Hội nghị Bộ trưởng ASEAN + 3 lần thứ 11 được tổ chức trực tuyến. Ảnh: Minh Thắng[/caption]

Việt Nam cũng mong muốn sự hợp tác giữa các nước thành viên ASEAN và ASEAN+3 sẽ không ngừng được thúc đẩy hướng tới xây dựng một lực lượng lao động ASEAN mang tính cạnh tranh, chủ động thích ứng và linh hoạt trong tương lai việc làm.

Tại Hội nghị, Bộ trưởng Đào Ngọc Dung cũng chia sẻ về những kết quả thực hiện chiến lược phát triển nguồn nhân lực của Việt Nam.

Theo đó, phát triển nguồn nhân lực là một trong 3 đột phá của Việt Nam trong Chiến lược phát triển KT-XH 2011-2020. Chính phủ Việt Nam đã phê duyệt Chiến lược về phát triển nhân lực giai đoạn 2011-2020.

Sau 10 năm thực hiện, hệ thống luật pháp, chính sách trong lĩnh vực giáo dục – đào tạo, lao động- việc làm và khoa học, công nghệ được hoàn thiện tương đối đồng bộ.

Tỷ lệ lực lượng lao động qua đào tạo có bằng hoặc chứng chỉ tăng từ 15,58% năm 2011 lên 24 % năm 2019 và ước tính đạt mục tiêu 25% vào năm 2020; tốc độ tăng năng suất lao động khá cao, bình quân đạt 4,87%/năm trong giai đoạn 2011-2019 tính theo sức mua tương đương PPP.

Một số chỉ số nhân lực của Việt Nam cũng đạt thứ hạng cao trong khu vực như chỉ số vốn nhân lực, chỉ số đổi mới sáng tạo, chỉ số phát triển con người.

Nâng cao năng lực cạnh tranh của nhân lực Việt Nam Bộ trưởng Đào Ngọc Dung cho biết: Chiến lược phát triển nhân lực giai đoạn 2021-2030 đang được Việt Nam xây dựng với việc tập trung vào phát triển nhân lực thích ứng với cách mạng 4.0. Mục tiêu tổng quát của Chiến lược là “Phát triển nhân lực Việt Nam, nhất là nhân lực chất lượng cao đáp ứng yêu cầu của 4.0 và hội nhập quốc tế, đưa nhân lực Việt Nam thực sự trở thành nền tảng và yếu tố quan trọng nhất để phát triển bền vững đất nước, hội nhập quốc tế và ổn định xã hội. Từng bước nâng cao năng lực cạnh tranh của nhân lực Việt Nam lên mức tương đương các nước tiên tiến trong khu vực, một số mặt tiếp cận trình độ các nước phát triển trên thế giới”.

Hải An