Đào tạo trực tuyến không chỉ là giải pháp tạm thời

Ba năm trước, tại Hội thảo “Đổi mới phương pháp dạy học trong kỷ nguyên số đối với lĩnh vực giáo dục nghề nghiệp” (tháng 4.2018), Thứ trưởng Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội (LĐ,TB - XH) Lê Quân đã nhắc tới một dự án quan trọng, trong đó có nội dung “phát triển thị trường đào tạo trực tuyến”. Giờ đây khi dịch Covid-19 bùng phát, “đào tạo trực tuyến đã thực sự được coi trọng”, ông Quân nhận xét và nhấn mạnh đây là giải pháp quan trọng của giáo dục nghề nghiệp trong cả hiện tại và tương lai chứ không chỉ mang tính tạm thời.

Nhiều trường nhập cuộc rất nhanh

- Ông đánh giá thế nào về vai trò của đào tạo trực tuyến trong bối cảnh dịch kéo dài như hiện nay, nhất là với giáo dục nghề nghiệp?

- Theo tôi, giáo dục nghề nghiệp cần phải phát triển đào tạo trực tuyến và coi công nghệ thông tin là khâu đột phá! Chủ trương này được nhấn mạnh nhiều năm qua và chúng tôi đã triển khai nhiều giải pháp nhưng kết quả chưa được như mong muốn. Việc ứng dụng công nghệ thông tin trong đào tạo, đặc biệt trong giáo dục nghề nghiệp còn rất nhiều hạn chế, mà nguyên nhân cơ bản nhất là nhận thức về giáo dục trực tuyến, đào tạo trực tuyến của chúng ta chưa đáp ứng được yêu cầu. Rất nhiều người chưa nhìn nhận đúng về vai trò, xu hướng phát triển của đào tạo trực tuyến; cũng chưa đánh giá đúng hiệu quả công nghệ mang lại. Bởi vậy nhiều đơn vị, nhiều cơ sở giáo dục nghề nghiệp - trong đó cả người dạy, người học và người quản lý đều thờ ơ với đào tạo trực tuyến.

Trong bối cảnh dịch Covid-19 đang diễn biến khó lường, cả đất nước phải thực hiện giãn cách xã hội, đào tạo trực tuyến đã thực sự được coi trọng. Rất mừng là nhiều cơ sở giáo dục nghề nghiệp trước đây đã quan tâm và triển khai đào tạo trực tuyến, nay họ nhập cuộc rất nhanh và chủ động, đạt được nhiều kết quả tốt. Ngược lại, cũng có nhiều trường còn bỡ ngỡ và tổ chức đào tạo thiếu bài bản, không bảo đảm chất lượng.

- Hành lang pháp lý cho đào tạo trực tuyến đã đầy đủ chưa, thưa ông?

- Có thể nói, trong 3 năm qua, Bộ LĐ, TB - XH luôn quan tâm đến phát triển giáo dục trực tuyến. Năm 2018, Bộ ban hành Thông tư số 33/2018 về đào tạo trực tuyến và hướng dẫn học từ xa, tự học có hướng dẫn. Thông tư 33 đã tạo ra khung pháp lý khá hoàn chỉnh, bởi Ban soạn thảo đã tiếp cận các phương pháp đào tạo từ xa của quốc tế cũng như tiếp thu đầy đủ ý kiến của các cơ sở giáo dục nghề nghiệp, các công ty cung cấp giải pháp. Từ đó, đưa ra những tiếp cận mới để xây dựng một hành lang pháp lý phù hợp, mang tính mở cho đào tạo trực tuyến. Chẳng hạn, chúng tôi đưa ra những tiếp cận về công nghệ, hạ tầng, cho phép nhà trường có thể đi thuê, liên kết kinh doanh để sử dụng hạ tầng; hoặc nhà trường có thể liên kết kinh doanh. Đặc biệt, cho phép doanh nghiệp, tổ chức tư nhân, các công ty tư vấn đào tạo có thể tham gia sâu vào các hoạt động của cơ sở giáo dục nghề nghiệp để cung ứng giải pháp.

Một điểm quan trọng nữa là Thông tư 33 mở ra một hệ thống học liệu mở cũng như công nhận văn bằng, tín chỉ; công nhận các nội dung lẫn nhau giữa đào tạo trực tuyến và đào tạo trực tiếp tại trường và cơ sở giáo dục nghề nghiệp. Thông tư cũng nêu rõ, việc tự học có hướng dẫn là người học có thể tự học và đạt chuẩn đầu ra thì được công nhận và chúng ta không phải đào tạo lại.